Ομορφιά και ευεξία από την Κρητική φύση
Το μέλλον της Ελλάδας και η ευημερία της εξαρτάται από την προστασία της παγκόσμιας μοναδικότητάς της: της ιστορίας, του πολιτισμού της και του φυσικού της περιβάλλοντος.
Μια νέα τάση έχει αρχίσει να διαμορφώνεται με στόχο την εξοικείωση με την έννοια της οικολογίας, την ευαισθητοποίηση σε θέματα ποιότητας περιβάλλοντος, την διατήρηση της βιοποικιλότητας, την προώθηση των βιολογικών καλλιεργειών, την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, την ανάπτυξη της γαστρονομίας και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ο τουρισμός υγείας και ευεξίας. Η «κατανάλωση της ευχαρίστησης» εκτιμάται ότι αποτελεί πλέον το σημαντικότερο σημείο εστίασης του ανθρώπινου ενδιαφέροντος. Η φυσική και σωματική κατάσταση, η αναζωογόνηση, η υγιεινή διατροφή, η ομορφιά, η χαλάρωση, οι πνευματικές δραστηριότητες, η εκπαίδευση και η ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων αποτελούν θεμελιώδη στοιχεία ευεξίας. Ο καταναλωτής γίνεται περισσότερο απαιτητικός, αναζητά νέα προϊόντα και αυθεντικές εμπειρίες που αναφέρονται σε παραδοσιακές γνώσεις και πρακτικές και σε θεραπευτικές μεθόδους που βασίζονται στη διαχρονική χρήση αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών. Ειδικότερα στο χώρο των φυσικών προϊόντων παρατηρείται μια τάση διεθνώς για προώθηση και ανάδειξη προϊόντων τοπικού χαρακτήρα, που είτε με τις ιδιαίτερες ιδιότητές τους, είτε με την γεύση τους συντελούν στην προαγωγή της υγείας και της απόλαυσης.
Η Κρήτη είναι σε θέση να αναπτύξει καινοτόμα προϊόντα υψηλής αξίας με τις εξαιρετικής ποιότητας αγνές φυσικές πρώτες ύλες.
Η σημερινή ιατρική έχει στρέψει το βλέμμα της στη Μεσόγειο και ιδιαίτερα στην Κρήτη, όπου εξελίχθηκε μια πανάρχαια διατροφική κληρονομιά που βασίζεται στη φύση με βάση το ελαιόλαδο, τον «υγρό χρυσό» κατά τον Ομηρο, ευεργετικό για περισσότερες από 60 θεραπευτικές παθήσεις σύμφωνα με τον Ιπποκράτη. Τα τελευταία χρόνια προβάλλεται και κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος αυτό το μοντέλο της μεσογειακήs διατροφής για την πρόληψη των "ασθενειών της αφθονίας", αλλά και γιατί προάγει έναν υγιεινό τρόπο ζωής, γεμάτο ενέργεια και ευεξία.
Η χλωρίδα της Κρήτης, που είναι το 1/3 της ελληνικής, κατατάσσεται στις πλουσιότερες της Ευρώπης σε είδη και ενδημικά φυτά και αποτελεί ένα σημαντικό εγχώριο θησαυρό. Το ξηροθερμικό κλίμα ευνοεί πολύ την παραγωγή αρωματικών φυτών, πλούσιων σε αιθέρια έλαια με φαρμακευτική δράση. Για εκείνα, αυτό που σε μας φτάνει ως ίαμα, είναι η άμυνά τους σε έναν προσωπικό αγώνα επιβίωσης, κάτω από συνθήκες έντονου στρες ανάλογα με την εποχή (ξηρασία, υψηλές θερμοκρασίες και ακτινοβολία, αφυδάτωση, προστασία από τα έντομα).
Τα βότανα αποτελούν τροφή και φάρμακο. Η ρίγανη, τo δίκταμο, το φασκόμηλο, η μαντζουράνα, η μαλοτήρα, το θυμάρι, η μέντα είναι πλούσια σε φλαβονοειδή με αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιβακτηριδιακές, αντιμυκητιακές, κυτταροτοξικές απέναντι στα καρκινικά κύτταρα ιδιότητες. Στην Κρήτη διασώζεται μέχρι και σήμερα συνταγή γνωστή ως το "Σαραντοβότανο". Είναι ένα μείγμα βοτάνων της κρητικής χλωρίδας που η παράδοση το θέλει πολύ αποτελεσματικό για την αποκατάσταση της υγείας. Για την ελιά, τους καρπούς και τα φύλλα της τα ωφέλη είναι εξαιρετικά. Τα φύλλα της ελιάς περιέχουν κι αυτά φαινολικές ενώσεις και παράγωγα, όπως η ελαιοευρωπαΐνη με αντιοξειδωτική, αντιμικροβιακή, αντιυπερτασική, αντιθρομβωτική, αγγειοδιασταλτική, υπογλυκαιμική και υπολιπιδαιμική δράση και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Τα άγρια χόρτα έχουν υψηλή θρεπτική αξία και θεραπευτικές ιδιότητες και συμβάλουν μέσω της αποτοξίνωσης και άλλων λειτουργιών στην αντιμετώπιση μεταβολικών διαταραχών και δερματικών παθήσεων εξισορροπώντας τον οργανισμό. Παράδειγμα αποτελεί η μεγάλη ομάδα των άγριων πικρών χόρτων όπως τα αγριοράδικα, το σταμναγκάθι, η πικραλίδα κλπ, καθώς και η αγκινάρα με τονωτική, διουρητική, ηπατοπροστατευτική και υπογλυκαιμική δράση.
Η τσουκνίδα περιέχει, εκτός των άλλων, μέταλλα όπως πυρίτιο και σίδηρο, καθώς και βιταμίνη C και βοηθά σε αναιμίες, σε ρευματισμούς, οιδήματα, πόνους των αρθρώσεων, τσιμπήματα εντόμων, καψίματα, είναι τονωτικό των μαλλιών και δρα κατά της πιτυρίδας. Η αντράκλα (γλιστρίδα) είναι πλούσια σε λινολενικό οξύ (Ω3) και ιδίως σε EPA (εικοσιπεντανοϊκό οξύ). Βοηθά στην ισορροπημένη αναλογία των απαραιτήτων λιπαρών οξέων και στην προστασία της καρδιάς. Το κρίταμο και το ελίχρυσο έχουν αναπλαστική δράση.
Το φραγκόσυκο είναι μαλακτικό και ενυδατικό και η αλόη ευεργετική σε πολλά προβλήματα (πεπτικό σύστημα, επουλωτική σε εγκαύματα, πληγές, εκζέματα, μυκητοκτόνα και βακτηριοκτόνα, τονωτική, αντιφλεγμονώδης). Τα ενεργά συστατικά του σταφυλιού, κυρίως φλαβονοειδή (ρεσβερατρόλη, κουερσετίνη, κλπ) , από τον καρπό μέχρι τα φύλλα, συμπεριλαμβανομένου και του σπόρου, επουλώνουν, προστατεύουν, ενυδατώνουν και καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες.
Εκτός από το φυτικό βασίλειο θα πρέπει να τονίσουμε και παράγωγα ή εκκρίσεις ζωντανών οργανισμών όπως η μέλισσα και το σαλιγκάρι. Το θυμαρίσιο μέλι έχει αποδεδειγμένη επουλωτική δράση, η πρόπολη είναι αντιβακτηριδιακή, ενώ ο βασιλικός πολτός τονωτικός και αναζωογονητικός. Οι εκκρίσεις του σαλιγκαριού είναι επουλωτικές, ενυδατικές και συμβάλλουν στην κυτταρική ανανέωση της επιδερμίδας.
Αναφέρθηκαν κάποια παραδείγματα φυσικών προϊόντων με αποδεδειγμένη φαρμακολογική, διατροφική και κοσμητολογική δράση. Τέτοια προϊόντα, είτε αυτούσια είτε κατόπιν μεταποίησης σε παράγωγά τους, όπως σε εκχυλίσματα, βάμματα, αιθέρια έλαια κλπ μπορούν να χρησιμοποιηθούν στον τομέα των φαρμάκων και ομοιοπαθητικών, των καλλυντικών και των τροφίμων. Η ζήτηση τους τα τελευταία χρόνια σημειώνει ανοδική πορεία. Σήμερα στην Κρήτη έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται μονάδες μεταποίησης τόσο στα τρόφιμα και ποτά, όσο και στην παραγωγή εκχυλισμάτων και αιθερίων ελαίων για την κοσμητολογία και τη φαρμακευτική.
Η παραγωγή και διάθεση βοτάνων, αφεψημάτων, θεραπευτικών αλοιφών, ελιξιρίων και ειδικευμένων καλλυντικών προϊόντων που προάγουν την υγεία και ευεξία, ενώ παράλληλα δίδουν προστασία και βοήθεια σε διάφορες παθήσεις και διαταραχές του οργανισμού, θα μπορούσαν να αποτελέσουν τομείς αξιοποίησης και ανάπτυξης των τοπικών πρώτων υλών.
- Τα προϊόντα αυτά θα προβάλλουν τη δύναμη των εγχώριων φαρμακευτικών φυτών με συστατικά και ιεροτελεστίες που αποκαλύπτουν μυστικά ομορφιάς από την κρητική παράδοση σε συνδυασμό με τα ωφέλη της Κρητικής Δίαιτας.
- Θα μπορούν να ενταχθούν σε πρωτόκολλα wellness spa για μια ολιστική εμπειρία ομορφιάς και ευεξίας με κρητικό χρώμα για τις ξενοδοχειακές μονάδες και τα εξειδικευμένα κέντρα της περιοχής.
- Θα έχουν οικολογική και υγειινή προσέγγιση (βιολογική σύνθεση, βιοδιασπώμενους περιέκτες, μεθόδους παραγωγής με εξοικονόμηση ενέργειας, ανακύκλωση και διαχείρηση των αποβλήτων και του νερού)
- Θα βασίζονται στην ηθική και βιώσιμη ανάπτυξη της υπαίθρου γενικότερα, αφού οι νέες μορφές τουρισμού στηρίζονται στην αρχή του σεβασμού προς το φυσικό περιβάλλον και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των τοπικών κοινωνιών.
Βασικό στοιχείο στην παραγωγή αποτελεί η προμήθεια ποιοτικών αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών και βοτάνων, τα οποία προέρχονται από τοπικές καλλιέργειες, με έμφαση τις βιολογικές και η οποία θα αποτελέσει ιδανική λύση για την αξιοποίηση μειονεκτικών, ορεινών ή ημιορεινών εκτάσεων, συμβάλλοντας στην αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, στην αύξηση του εισοδήματος των παραγωγών και στην ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στις περιοχές αυτές.
Η αειφόρος και βιώσιμη ανάπτυξη στηρίζεται σε τρεις αλληλένδετους και αλληλοενισχυόμενους πυλώνες, την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος. Σήμερα η Περιφέρεια προωθεί δράσεις για την προβολή και αξιοποίηση των Κρητικών προϊόντων, την ενίσχυση της τοπικής παραγωγής και ταυτότητας, την ανάδειξη της γεύσης σε πόλο έλξης και ανάπτυξης, σε συνάρτηση πάντα με την ωφελιμότητα στην υγεία του ανθρώπου.
Η Κρήτη θα πρέπει να γίνει υπόδειγμα βιώσιμης περιφερειακής ανάπτυξης, το νησί των πράσινων προϊόντων και υπηρεσιών με σεβασμό στην παράδοση και στον πολιτισμό.
